سیمفونی چیست؟ آشنایی با فریم ورک قدرتمند symfony (قسمت اول)

استفاده از چارچوب‌های برنامه نویسی (فریم ورک) در زبان‌های تحت وب رواج بسیاری یافته است. در زبان php نیز فریم ورک‌های قدرتمندی در سال‌های گذشته شروع به کار کرده اند که برخی واقعا موفق بوده اند.

مطرح ترین فریم ورک‌ها عبارتند از:

• zend
• symfony
• codeigniter
• cakephp
• yii
• laravel
• agavi
• و...

مطلب آشنایی با فریم ورک قدرتمند لاراول

مورد بحث ما در این مقاله symfony است که قصدی در مقایسه اون با سایر فریم ورک‌ها ندارم، و بخاطر چندین سال استفاده از اون مایل بودم این سلسله مطلب را آماده کنم.

این فریم ورک توسط شرکت‌های مطرح و در محصولات بزرگی استفاده می‌شود. برخی از استفاده کنندگان این فریم ورک عبارتند از:

• drupal
• PIWIK
• OROCRM
• phpBB
• eZ Publish
• Yahoo

به عنوان مثال Laravel خود به تنهایی فریم ورک قدرتمند و بزرگی است که در بخش‌هایی از برخی از امکانات symfony استفاده می‌کند. حتی zend framework که بزرگترین فریم ورک موجود برای زبان php است و توسط شرکت توسعه دهنده php یعنی شرکت zend توسعه داده می‌شود به پیشنهاد توسعه دهندگان اصلی خود از بخشی از سیمفونی مانند Doctrine بهره می‌برد.

همان طور که متوجه شدید در واقع symfony مجموعه‌ای از library‌هایی است که هرکدام وظیفه مشخصی دارند. به همین خاطر می‌شود فقط از برخی از کتابخانه‌های symfony استفاده کرد.

فریم ورک‌های مطرح php اساسا برای کار خود از مدل mvc برای توسعه استفاده می‌کنند. mvc یک معماری نرم افزاری است که از حروف ابتدایی کلمات (model, view, control) تشکیل می‌شود. هدف اصلی این مدل نظم و سرعت بخشیدن به کار توسعه برنامه است. مدل mvc برای اولین بار در سال 1979 معرفی شد.

قبل از توضیح مبحث mvc لازم بذکر است که این نکته را مطرح کنیم که از توضیحات فنی را گذرا بخوانید، در آینده وقتی به صورت عملی با طرز کار یک چارچوب مبتنی با mvc آشنا شوید این مدل برایتان قابل فهم خواهد بود.

اجزای تشکیل دهنده mvc به نحو زیر معرفی می‌گردند:

1. model (مدل در mvc): این قسمت مسولیت کنش‌های پایگاه داده را برعهده دارد، داده‌ها قبل از ذخیره در دیتابیس ابتدا تبدیل به یک شی می‌شوند و پس از اعمال تغییرات لازم و یا اعتبار سنجی‌های لازم در دیتابیس ذخیره می‌شوند. در هنگام فراخوانی نیز داده‌ها به شی مورد نظر تبدیل می‌شوند و پس از تغییرات لازم به بخش نمایشگر و یا view تحویل داده می‌شوند.
2. view (نمایشگر در mvc): این بخش مسولیت آماده سازی واسط کاربری برنامه (user interface) را بر عهده دارد. بخش view در معماری mvc با استفاده از بخش model آماده می‌شود. به این صورت که داده‌ها را بشکل شی از model دریافت می‌کند و به شکلی که برنامه نویس در view مشخص کند به نمایش در می‌آید.
3. controller (کنترلر در mvc): این بخش مدیریت درخواست‌ها را برعهده دارد. ارتباط بین view و model بوسیله controller انجام می‌پذیرد.

مقاله‌ای کامل در مورد mvc در آینده در سایت قرار خواهد گرفت.

آشنایی با فریم ورک‌ها و لزوم استفاده از آن ها

چارچوب کلی کار فریم ورک symfony بر اساس mvc به همین شکلی است که در بالا توضیح داده شد. البته پیاده سازی مدل mvc هیچ گاه دقیقا به این سادگی نبوده است و مقداری پیچیده تر است.

Symfony به صورت خلاصه از قسمت‌های زیر تشکیل شده است:

1. routing و یا مسیر یابی: این بخش مسولیت مسیریابی و انتخاب controller مختص هر وظیفه را دارد. مثلا در routing مشخص می‌کنیم که اگر کاربر در مرورگر خود آدرس /aboutus را به منظور دستیابی به صفحه "درباره ما" درخواست داد، باید این درخواست به controller مخصوص نمایش صفحه aboutus رجوع داده شود.
2. entity: این بخش مسولیت سرو سامان بخشیدن به ارتباطات دیتابیس را بر عهده دارد. مثلا در این بخش روابط موجود بین جدول‌های بانک اطلاعاتی مشخص می‌شود. در این بخش نام هر فیلد، محدودیت‌های نوع و طول آن‌ها و امور دیگر مشخص می‌شود.
3. view: در این بخش فایل‌های مربوط به نمایش اطلاعات با هم جمع شده اند. البته این بخش فقط حاوی اسکلت بندی بخش نمایش است، چون داده‌ها باید از دیتابیس دریافت، تبدیل به شی و در این بخش استفاده شوند.
4. controller: اصلی ترین بخش هر برنامه‌ای در symfony همین بخش است. routing بر اساس ورودی، controller خاص را انتخاب می‌کند، از این به بعد کل وظایف با controller است و کار با routing تمام می‌شود. Controller پس از دریافت ورودی‌ها و انجام پردازش‌های مورد نظر و یا حتی دریافت اطلاعات از model خروجی مناسب را برای نمایش آماده و نتیجه را به کاربر نمایش می‌دهد.
5. form: این بخش فرم‌های مورد استفاده در برنامه را ذخیره می‌کند. البته استفاده از این بخش و یا حتی بخش view اجباری نیست ولی کنار گذاشتن آن‌ها با ساده سازی فرایند‌ها و هدف اصلی استفاده از فریم ورک منافات دارد.

فایل بندی فریم ورک سیمفونی به شکل زیر است:

app
    -> cache
    -> config
    -> logs
    -> resources
src
vendor
web

پوشه app متعلق به فایل‌های پیکربندی اصلی فریم ورک است. src متعلق به فایل‌های پروژه برنامه‌ای است که می‌نویسیم. vendor متعلق به فایل‌های library و کلاس‌های پایه symfony است. پوشه web فایل‌های اضافی مانند css ها، js‌ها و عکس‌ها را شامل می‌شود.

برخی از فایل‌های موجود در پوشه app اهمیت بیشتری دارند. مانند فایل‌های زیر:

app/AppKernel.php
app/config/config.yml
app/config/routing.yml

در خبرنامه هیتوس عضو شوید و از انتشار مطالبی که در آینده در مورد سیمفونی منتشر می‌شوند آگاه شوید.