جاوا یکی از قدرتمندترین و مهم ترین زبان‌های برنامه نویسی می‌باشد که برای تولید نرم افزارهای مختلف برای دستگاه‌ها و پلتفرم‌های متنوع ایجاد شده است.
این زبان مدرن، سطح بالا، همه منظوره و شیء گراست که توانسته بهترین سیستم‌های نرم افزاری را پیاده سازی کند.
اوراکل ادعا می‌کند جاوا روی سه میلیارد دستگاه در جهان کار می‌کند!
شاید پس از معرفی اندروید و تکیه این سیستم عامل بر جاوا برای پیاده سازی اپلیکیشن‌های قدرتمند فرصت‌های شغلی مرتبط با جاوا و اندروید در ایران و سایر نقاط جهان دو چندان شد و با توجه به آینده روشن و قدرتمند این زبان به نظر می‌رسد اگر به این زبان مسلط باشید برای همیشه فرصت کاری خوبی داشته باشید.
تاریخچه مختصر و مفید جاوا
در سال 1991 شرکت Sun microsystems پروژه‌ای با نام پروژه سبز (Green Project) را شروع کرد.
هدف از شروع این پروژه ایجاد زبان برنامه نویسی قابل حملی بود که بتواند برنامه‌ای برای انواع سیستم‌های عامل پدید آورد. جاوا پس از 4 سال تلاش سان میکروسیستم به بازار ارائه شد.
در زیر به صورت خلاصه به انتشار نسخه‌های مختلف جاوا می‌پردازیم:
- سال 1995: عرضه زبان برنامه نویسی جاوا و ماشین مجازی جاوا یا JVM. در واقع JVM خلاصه Java Virtual Machin است، و نرم افزاری می‌باشد که در هر سیستم عاملی نصب شود می‌تواند نرم افزارهای جاوا را راه اندازی کند.
- سال 1996: JDK نسخه 1.0 عرضه شد که مجموعه‌ای از ابزارها از جمله JVM و ... را شامل می‌شد.
- سال 1997: JDK نسخه 1.1.
- سال 1998: J2SE نسخه 1.2 که نسخه‌ای کامل تر از JDK است به بازار ارائه، و از این به بعد با این نام منتشر می‌شد.
- سال 2000: J2SE نسخه 1.3 و 1.4.
- سال 2004: J2SE نسخه 1.5 و یا J2SE 5.
- سال 2006: Java SE نسخه 1.6 و یا Java SE 6، از این سال به بعد J2SE به Java SE تغییر نام داد.
- سال 2011: Java SE نسخه 1.7 و یا Java SE 7.
- سال 2014: Java SE نسخه 1.8 و یا Java SE 8.
در سال 2010 شرکت Sun microsystems توسط Oracle خریداری شد و تا به امروز Oracle توسعه دهنده Java است.
البته Java SE امروزه با نام Java SE Development Kit و یا به صورت خلاصه JDK عرضه می‌گردد.
نسخه‌ای از جاوا با نام JRE وجود دارد که با نصب آن تنها می‌توانید نرم افزارهای نوشته شده با جاوا را اجرا کنید و قادر نخواهید بود در سیستم خود برای جاوا برنامه بنویسید. بنابراین برای برنامه نویسی برای جاوا باید JDK را نصب کنید.
جاوا و شی گرایی
جاوا شی گراست و با شی گرایی قدرت گرفته است. پیش تر در مطلب زیر به معرفی مفهوم شی گرایی پرداخته بودیم.
امروزه تقریبا تمام زبان‌های برنامه نویسی پیشرفته از شی گرایی پشتیبانی می‌کنند و جاوا اساسا بر اساس شی گرایی پایه ریزی شده است و بدون شی گرایی نمی‌توان با آن کار کرد.
کامپایل جاوا
کامپایل فرایندی است که کدهای نوشته شده به زبان برنامه نویسی تبدیل به کدی قابل فهم برای ماشین می‌شود، البته این قضیه در مورد جاوا صادق نیست و کامپایلر کدهای نوشته شده را به Byte Code تبدیل می‌کند. در جاوا JVM وظیفه تفسیر Byte Codeها را بر عهده دارد.
نصب جاوا و محیط توسعه مناسب
برای شروع برنامه نویسی جاوا باید JDK را نصب کنید، در زمان تهیه این مطلب آموزش آخرین نسخه جاوا JDK1.8 است.
پس از نصب این برنامه در سیستم خود به پوشه Program Files رفته و از آن به پوشه Java بروید. در این پوشه می‌توانید پوشه‌ای با نام نسخه JDK بیابید.
درون این پوشه، پوشه‌ای با نام bin وجود دارد که شامل تمام برنامه‌های کاربردی مربوط به جاوا است. سه برنامه مهم این پوشه عبارتند از:
- java.exe برای اجرای برنامه‌های جاوا از خط فرمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- javaw.exe برای اجرای برنامه‌ها بر روی ویندوز طراحی شده است.
- Javac.exe وظیفه کامپایل کدهای جاوا را بر عهده دارد.
پس از نصب جاوا و یافتن آدرس پوشه bin باید مسیر آن را به Path ویندوز اضافه کنید. هر چند معمولا جاوا پس از نصب به صورت خودکار این کار را انجام دهد ولی برای اطمینان حتما تنظیمات Environment را مشاهده کنید. مطلب زیر شما را با تنظیمات Environment به صورت کامل آشنا می‌کند:
آشنایی با Environmentها در ویندوز
اگر جاوا به درستی نصب شده باشد و آن را به مسیر Path ویندوز اضافه کرده اید بنابر این با اجرای دستور زیر در خط فرمان باید بتوانید ورژن Java نصب شده در سیستم خود را ببینید:
java -versionمانند زیر:
نوبت به انتخاب IDE رسید، در واقع IDE فرایند کدنویسی و خطایابی کدها را بسیار ساده تر می‌کند.
به صورت خلاصه IDEها کارکردهای زیر را دارند:
- نرم افزارهای IDE کدهای نوشته شده توسط شما را به شکل زیباتری نمایش می‌دهند.
- فرایند خطایابی با این ادیتورها بسیار راحت تر می‌شود.
- اگر کدی را فراموش کرده اید می‌توانید از امکانات موجود در ادیتور استفاده کنید.
- اگر بخشی از یک دستور را بنویسید با auto compilation ادامه دستور به شما نمایش داده می‌شود.
- اگر دستوری را اشتباه بنویسید به شما هشدار داده می‌شود.
- و بسیاری امکانات دیگر
تفاوتی ندارد از چه IDEای برای توسعه جاوا استفاده می‌کنید در زیر لیستی از بهترین محیط‌های توسعه جاوا را می‌بینید:
- IntelliJ IDEA: کامل ترین محیط توسعه جاوا است که یک نسخه تجاری می‌باشد. این محیط توسعه علاوه بر امکانات رایج دیگر محیط‌های توسعه قابلیت‌های هوشمند دیگری نیز دارد که فرایند کد نویسی را هوشمند تر می‌کند.
- NetBeans: یک محیط توسعه ساده و بدون دردسر است که شاید برای شروع برنامه نویسی جاوا بهترین گزینه باشد. لازم به ذکر است این محیط توسعه رایگان است و توسط Oracle یعنی شرکت توسعه دهنده جاوا منتشر می‌شود.
- Eclipse: این محیط توسعه کمی پیچیده تر از NetBeans است ولی قابلیت‌های خوبی در استفاده از فریم‌ورک‌های تحت جاوا دارد. این محیط توسعه هم مانند NetBeans رایگان است.
کدام محیط توسعه را انتخاب کنیم؟ پیشنهاد می‌شود برای شروع از NetBeans استفاده کنید چون هم محیط ساده تری دارد و هم بدلیل توسعه توسط Oracle از پایداری بالایی برخوردار است.
NetBeans را از لینک زیر دانلود و نصب کنید:
پس از نصب این ادیتور محیط زیر را مشاهده خواهید کرد:
از مسیر File و New Project وارد پنجره ایجاد پروژه جدید جاوا می‌شوید.
مانند فوق از Categories گزینه Java و از Project گزینه Java Application را انتخاب می‌کنیم.
مانند بالا نام پروژه را در Project Name و مکان پروژه را در Project Location تعیین کنید.
بعد از ایجاد شدن پروژه صفحه‌ای مانند بالا خواهید دید که در آن کادرهای متنوعی وجود دارد. در سمت چپ پنجره Projects تمامی فایل‌های پروژه را نمایش می‌دهد. Navigator نیز تمام متدهای فایل جاری را گرد آوری می‌کند. پنجره وسط نیز محیطی است که در آن کدهای برنامه خود را وارد می‌کنید.
قسمت‌های بعدی را از دست ندهید.